Alfa-Academie

Heb je altijd al willen weten of je met algoritmes een bestseller kunt schrijven of hoe een taalkundig experiment eruit ziet? Ben je benieuwd waarom sommige literatuur verboden is of welke rol dialecten spelen in de samenleving?

Deze onderwerpen en vragen komen aan bod in de Alfa-academie. Je krijgt les van wetenschappers van de opleidingen in talen en culturen van de Universiteit Utrecht. De betrokken talen zijn Arabisch, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Keltisch en Spaans.

”Breed scala aan interessante onderwerpen geleid door deskundige mensen.”

Het programma is voor leerlingen die in 5 vwo zitten en bestaat uit minimaal 7 moduledagen aan de Universiteit Utrecht, verspreid over een jaar.

”Je blijft erbij doordat je met een groep leeftijdsgenoten bent die in hetzelfde geïnteresseerd zijn.”

De kracht van taal

Woorden en taal kunnen ons met elkaar verbinden, maar ook de afstand tussen mensen vergroten. Ze kunnen je gelukkig maken of juist verdrietig, ze kunnen je motiveren of aan het denken zetten. Wat is die kracht van woorden eigenlijk? Waarom is taal en literatuur zo belangrijk voor ons?

Wil jij vanuit bekende én onbekende talen onderzoek doen naar literatuur, gesproken taal en cultuuruitingen? Dan zien we je graag bij de Alfa-academie! 

Het programma

Het programma ziet er als volgt uit:

  • Een kick-off op maandag 7 oktober (14:30 – 16:30)
  • 8 campusdagen – in principe elke maand één, steeds op een andere dag van de week
  • Een slotbijeenkomst op 19 juni

De campusdagen betreffen de volgende thema’s en onderwerpen:

  • Talen leren (dinsdag 22 oktober | 10-16u): dierverhalen, talenlessen
  • Migraties en erfgoed (woensdag 20 november): erfgoed, koloniale en transnationale ervaringen, talig sporenonderzoek
  • Perspectieven op de wereld (woensdag 18 december): geschiedenis, taalkunde, wetenschap, generaties, openbare ruimte, poëzie, materialiteit
  • Sociale (media-) interactie (maandag 20 januari): pragmatiek, communicatie, experimenteel onderzoek, digital humanities, sociale media
  • Teksttypes en digitale media (februari): tekstgenres, tekstkenmerken, vertoogsoorten, registers, humor
  • Sporen van taal: (maart) vooroordelen, islam, religie, cultuur, eerstetaalverwerving, leerprocessen, taalkunde
  • Herinneringsculturen (april): geschiedenis, literatuur, gender, collectief geheugen, graphic novel, beeld/tekst-relaties
  • Taalvariatie (mei): beleefdheid, oraliteit/schriftelijkheid, standaardtaal, woordvorming

Je krijgt opdrachten, hoorcolleges en gaat op excursie.

Tijdsinvestering van de alfa-academie gedurende het schooljaar is 8 dagen van 10.00 tot 16.00, en twee keer een middag voor de kick-off en de afsluiting. Daarnaast maak je ter voorbereiding op de campusdagen voorbereidende opdrachten, daar ben je ongeveer 2 tot 4 uur mee bezig per campusdag. Je schrijft een reflectieverslag en bereidt samen met andere deelnemers een creatieve eindpresentatie voor. Voor dit laatste krijg je ook tijdens de laatste campusdagen ruimte. Naast het programma op de universiteit volg je een passend schoolprogramma op school. De tijdsinvestering daarvoor kun je opvragen bij de coördinator van jouw school.

Bij de campusdagen zijn altijd 1 of 2 studenten aanwezig om de dag in goede banen te leiden en leerlingen te begeleiden. Een leuke kans om via hen ook meer te weten te komen over studeren en de universiteit!

Module Wetenschapsfilosofie

Als deelnemer aan de Alfa-academie kun je ook deelnemen aan de nieuwe module Wetenschapsfilosofie.

In deze module duiken we in de vraag: Hoe betrouwbaar is wetenschap eigenlijk? We onderzoeken niet alleen theorieën, maar kijken vooral naar voorbeelden die nú relevant zijn. Denk aan actuele kwesties zoals de vraag: Moet de wolf in Utrecht, die kinderen heeft belaagd, worden afgeschoten? Hier leer je hoe wetenschap en maatschappij elkaar beïnvloeden en hoe verschillende wetenschappelijke disciplines samenwerken.

Daarnaast ga je zelf aan de slag. Je analyseert wetenschappelijke afbeeldingen en teksten op basis van filosofische inzichten. Denk aan voorbeelden uit medisch onderzoek, klimaatverandering of geschiedschrijving. We vragen ons af: Wat maakt een afbeelding effectief? Hoe onderscheiden we betrouwbare kennis van misleidende informatie?

De module bestaat uit twee middagen op 14 oktober en 11 november. Deze module is te volgen bovenop of in plaats van een Alfa-academie campusdag.

Voor wie

De Alfa-academie is open voor gemotiveerde leerlingen in 5 vwo die affiniteit hebben met taal en cultuur. Ook zit je op één van de volgende partnerscholen:

  • Amadeus Lyceum (coördinator: Janneke van de Griendt en Sarah Hock)
  • Christelijk Lyceum Zeist (coördinator: Herman Gerard van Blijkshof)
  • De Werkplaats Kindergemeenschap (coördinator: Marian Kleverkamp)
  • Leidsche Rijn College (coördinator: Annet Goudriaan en Wendela de Raat)
  • Openbaar Lyceum Zeist (coördinator: Karin van Summeren en Joke Brasser)
  • Revius Lyceum Doorn (coördinator: Jeroen Lorier)
  • Stedelijk Gymnasium Johan van Oldenbarnevelt (coördinator: Niels Bakker)
  • ’t Hooghe Landt (coördinator: Nico Reniers)
  • Utrechts Stedelijk Gymnasium (coördinator: Danny Desar)
  • Jordan-Montessori Lyceum Utrecht (coördinator: Ellen Tijssen)
  • Gemeentelijk Gymnasium Hilversum (coördinator: Elsbeth Oskamp)

Heb je vragen of interesse om als school mee te doen met de Alfa-Academie? Je kunt terecht bij Yvonne de Jong via u-talent-alfagamma@uu.nl.

Voor meer informatie over het programma en de opzet van de academie – bekijk ook het Alfa-Academie programma document.

Aanmelden voor de alfa-academie voor schooljaar 2024/2025 kan nu! Meld je aan via je U-Talent coördinator vóór 20 september!

Coördinatoren kunnen leerlingen aanmelden via het inschrijfformulier: