In de openingslezing vertelt dr. Rianne van Lambalgen (UU) over de rol van Kunstmatige Intelligentie in het onderwijs. De technische mogelijkheden van Kunstmatige Intelligentie systemen groeien, waardoor ook de rol van Kunstmatige Intelligentie in het onderwijs verandert. Rianne zal in gaan op de verschillende mogelijkheden die Kunstmatige Intelligentie biedt in de onderwijsondersteuning, zoals het geven van automatische feedback voor hulp bij het persoonlijke leerproces van leerlingen. Daarnaast zal ze recente ontwikkelingen bespreken op het gebied van ChatGPT, waarbij de rol van de docent cruciaal is, onder andere voor het stimuleren van kritisch denken en reflectie.

Rianne van Lambalgen werkt aan de Universiteit Utrecht als Universitair Docent bij de opleiding Liberal Arts en Sciences en Kunstmatige Intelligentie. Zij is gepromoveerd op het gebied van Kunstmatige Intelligentie aan de Vrije Universiteit en heeft daarna haar master Higher Education behaald aan het University College London. Haar onderzoek richt zich op het digitaal ondersteunen van interdisciplinair leren. Hier combineert ze haar expertise op het gebied van cognitieve psychologie, kunstmatige intelligentie en onderwijswetenschappen.

Door: David van Alten (Universiteit Utrecht – dep. Educatie en Pedagogiek, Graduate School of Teaching; HIJN scholengroep)
Gericht op: schoolleiders, maar alle geïnteresseerden zijn welkom

In deze workshop verkent dr. David van Alten (UU, HIJN scholengroep) samen met de deelnemers de kansen en uitdagingen van ChatGPT (en andere AI-chatbots) voor het onderwijs. Hoe gebruiken leerlingen deze technologie? Wat zijn de gevolgen voor de toetsing op scholen? Wat betekent het voor schoolbeleid? Hoe kunnen docenten deze technologie zelf effectief inzetten? En hoe kunnen we het inzetten om computational thinking en digitale geletterdheid vaardigheden van leerlingen te versterken? Genoeg vragen om met elkaar over na te denken; of om voor te leggen aan ChatGPT zelf…

David van Alten werk als lerarenopleider bij de Universiteit Utrecht en geeft daar onder andere het vak digitale geletterdheid. Hij is gepromoveerd op het gebied van flipped learning toepassen in het voortgezet onderwijs. Daarnaast is hij werkzaam als informatiemanager van HIJN scholengroep en geeft hij advies over ICT-vraagstukken binnen het onderwijs en de organisatie daarvan; en was hij tot voor kort docent geschiedenis op het Cals College Nieuwegein.

Door: Paul Alstein, MSc. (Universiteit Utrecht – Dep. Wiskunde, Freudenthal Instituut)
Gericht op: Natuurkunde- en NaSkdocenten

In de onderbouw leren leerlingen vaak dat snelheid een absolute grootheid is. Dit denkbeeld veroorzaakt een probleem bij de bovenbouw module Relativiteit. Om leerlingen te ondersteunen bij het visualiseren van relatieve bewegingen hebben we een online simulatie tool ontwikkeld. Tijdens deze workshop presenteren we het lesmateriaal dat we hiervoor hebben ontwikkeld (voor onder- en bovenbouw) en ga je zelf met Relativity Lab aan de slag.

1.3 Design, Code, Print: Exploring Creative Computing and 3D Printing (EN)

Door: Dr. ing. Christos Chytas (Universiteit Utrecht – Dep. Wiskunde, Freudenthal Instituut)
Gericht op: docenten, TOA’s

Are you ready to take your students’ creativity to the next level? Do you want to explore the exciting world of 3D printing and creative computing in education? If so, we invite you to join us for a hands-on workshop that will inspire and engage you! In this workshop, you will discover how 3D printing and computational thinking can encourage creativity, problem-solving, and collaboration in the classroom. You don’t need any prior knowledge of these topics, as we’ll guide you through everything step by step. Looking forward to seeing you there!

Let op: deze workshop wordt in het Engels gegeven. Christos zorgt ervoor dat het voor iedereen te volgen is. Vragen kunnen in het Nederlands gesteld worden.

1.4 Vakoverstijgend Rekenonderwijs 
Door: Kees Hooyman (St. Bonifatiuscollege)
Gericht op: docenten natuurkunde, wiskunde, scheikunde, schoolleiders, bètacoördinatoren

Waarom hebben zoveel leerlingen moeite met rekenen? Waarom vinden veel leerlingen rekenen met formules, procenten en verhoudingen zo lastig? Het eerlijke antwoord op die vraag is: omdat er een belangrijke weeffout zit in ons onderwijsstelsel. Nergens zijn afspraken gemaakt over hoe je dit rekenwerk aanbiedt, en dus kent elk vak zijn eigen maniertjes om bijvoorbeeld te rekenen met procenten. Dat moet voor leerlingen wel heel verwarrend zijn, zeker voor de leerlingen die niet erg sterk zijn in rekenen.

Gelukkig is er een aanpak die wél werkt, waar leerlingen wél snappen wat ze aan het berekenen zijn en die tot merkbaar betere resultaten leidt. Die aanpak kost relatief weinig lestijd, maar het vraagt wel een inspanning van een brede groep docenten. Want je kunt dit probleem alleen maar oplossen door samen afspraken te maken, en die vervolgens ook uit te voeren. Het succes van Vakoverstijgend Rekenonderwijs komt vooral door commitment van een brede groep betrokkenen binnen de school.

Het project Vakoverstijgend Rekenonderwijs bestaat uit lesmateriaal voor de vakken economie, natuurkunde en wiskunde en wordt afgerond met een digitale rekentoets waarbij vrijwel alle leerlingen aan het einde van leerjaar 3 rekenniveau 3F halen.

Een uitgebreidere beschrijving van dit project staat hier.

Het rekenen is een groot probleem voor veel leerlingen. Dat constateren ook de onderwijsinspectie en de onderwijsraad. Leer tijdens deze workshop samen met jouw collega’s meer over hoe deze vakoverstijgende aanpak een oplossing kan bieden.

Let op: Het is aan te raden om samen met collega’s en/of schoolleiders deel te nemen aan deze workshop.

1.5 Forensisch tekstonderzoek

Door: prof. dr. Els Stronks (Universiteit Utrecht – Dep. Talen, Literatuur en Communicatie)
Gericht op: taaldocenten, maar alle geïnteresseerden zijn welkom

Forensisch tekstonderzoek is sporenonderzoek. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in zoektochten naar daders van misdrijven, of naar de schrijver van anoniem of onder pseudoniem gepubliceerde boeken. Al dat onderzoek is gebaseerd op de analyse van vormaspecten van teksten. Elke taalgebruiker van het Nederlands (of welke andere taal dan ook) heeft zo’n ‘vormprofiel’.

Om een indruk te geven van wat er inmiddels in onderzoek kan: als verschillende mensen een tekst van c. 2000 woorden schrijven, kunnen computerprogramma’s op basis van die vormprofielen vrijwel foutloos de auteur van die 2000 woorden aanwijzen. Dat wil zeggen: in ideale omstandigheden. De praktijk is vaak weerbarstiger.

In deze workshop bekijken we één zoektocht (naar de auteur van het Wilhelmus en diens ‘vormprofiel’), en denken we na hoe dit soort onderzoek met talige, statistische en informatiewetenschappelijke inzichten verbeterd kan worden. We kijken ook naar achterliggende taalmodellen waarmee bestaande teksten geanalyseerd kunnen worden, maar ook steeds betere nieuwe teksten geproduceerd kunnen worden (door Chatbots). 

1.6 Zelfsturing en persoonlijk leiderschap deel 1/2

Door: Corma Ruijgrok (Hogeschool Utrecht – Instituut Archimedes)
Gericht op: iedereen die zijn/haar persoonlijk leiderschap wil versterken
Op verzoek van deelnemers van de laatste U-Talent conferentie bieden we deze workshop opnieuw aan en dan in langere vorm.

Als docent en op school krijg je met allerlei situaties te maken. Hoe je met deze situaties omgaat en hoe je communiceert met anderen geeft aan welke ontwikkelingen jij op dat moment doormaakt of nastreeft.

In deze workshop die beide rondes beslaat, krijg je het reflecteren met het vierstoelenmodel aangeleerd. Je krijgt na een korte uitleg de tijd om een situatie te noteren die je hebt meegemaakt en die (nog steeds) relevant voor je is. Na enkele minuten krijg je de kans om deze situatie op de vier verschillende stoelen te vertellen en je gedachten en gevoelens te scheiden én te onderkennen welke gedachten en gevoelens beperkend of verruimend zijn. Doordat je zelfstandig je innerlijke dialoog onthult en alle anderen gestimuleerd worden te luisteren en te kijken naar je ontwikkeling in het hier en nu, oefent iedereen met de ontwikkelingsgerichte benadering waarin niet problemen maar ontwikkelingen centraal staan. Je krijgt van de anderen een reactie die authentiek is en die (dat is een hele oefening) zo goed mogelijk weergeeft waar jouw ontwikkeling (dat wat je aan het leren of oefenen bent) over gaat.

Let op: dit is een extra lange workshop die beide rondes beslaat en wordt onderbroken door de pauze. Als je aan deze workshop meedoet, betekent dit dat je beide rondes aanwezig bent. Meld je a.u.b. ook aan voor ronde 2.6

Door: Prof. Dr. Johan Jeuring (Universiteit Utrecht – Dep. Informatica, hoogleraar Softwaretechnologie voor leren en onderwijs Softwaretechnologie)
Gericht op: Alle geïnteresseerden zijn welkom

In deze workshop zullen we kijken naar het gebruik van AI tools zoals ChatGPT en Github Copilot in het programmeeronderwijs, en de relatie met vaardigheden in computationeel denken. ChatGPT en Github Copilot kunnen vaak code genereren voor het soort problemen dat beginners proberen op te lossen. Wat moeten leerlingen leren om deze tools op een goede manier te kunnen gebruiken? In deze workshop laten we middels een experiment zien dat bepaalde vaardigheden in computationeel denken van belang zijn bij het programmeren met behulp van AI tools. Maak als voorbereiding voor de workshop graag een account voor ChatGPT.

2.1 Verdiepen van het partnerschap tussen scholen en U-Talent

Door: Jeroen Kwaaitaal (U-Talent Stuurgroepvoorzitter) en Dirk Jan Boerwinkel (Directeur van U-Talent)
Gericht op: Schoolleiders, genodigden van het Partneroverleg

Op het Partneroverleg van 22 november ‘22 is afgesproken dat de U-Talent-conferentie als tweede contactmoment voor U-Talent schoolleiders wordt ingeschakeld. Deze bijeenkomst is hiervoor bestemd.

De voordelen die U-Talent en de partnerscholen elkaar kunnen bieden, worden nog niet altijd goed benut. Dat heeft meerdere oorzaken waarvoor we oplossingen willen formuleren. Dat is nog sterker het geval als U-Talent in de toekomst gaat verbreden, naar een breder aanbod voor meer scholen. In deze workshop bespreken we de thema’s vanuit de huidige situatie en de toekomstige situatie. De workshop sluiten we af met uitwisseling en het maken van afspraken omtrent deze thema’s.

Let op: Deze workshop is onderdeel van het Partneroverleg, alle schoolleiders hebben een losse uitnodiging gehad voor deze workshop specifiek.

2.2 Het AI Education Lab (EN)

Door: dr. Sergey Sosnovsky (Universiteit Utrecht – Dep. Informactica, Intelligente software systemen)
Gericht op: mensen die AI in willen zetten bij het leren en maken van opdrachten

Education is in need of innovation. The development of new technologies based on the application of Human-centered AI methods holds promise for solving many of the problems that teachers, students, parents, and other stakeholders of the educational process have. In the AI in Education Lab, we investigate how Artificial Intelligence and Data Science can help make learning and assessment more effective, adaptive and accurate. Our mission is to unite researchers and practitioners to design, develop, evaluate and deploy AI-enabled educational software that is not only innovative, but also practical and efficient.

Sergey Sosnovsky is expert op het gebied van webtechnologieën in het onderwijs. Ook is hij directeur van het AI Onderwijslab (AIO)van de Universiteit Utrecht. Het AIO is een kanaal tussen de ontwikkelingen binnen het AI-onderzoek en het onderwijs. Actualiteit, samenwerking en inspiratie rondom AI is volop te vinden binnen deze workshop. Vooraf al vragen? Laat het ons weten, dan proberen we de antwoorden mee te nemen naar de bijeenkomst.

 Let op: deze lezing wordt in het Engels gegeven.

2.3 Het reisgedrag van moleculen: microscopie en machine learning (EN)

Door: Dr. Florian Meirer (Universiteit Utrecht – Dep. Scheikunde, Debye Instituut)
Gericht op: natuur- en scheikundedocenten

Een heterogeen katalysatordeeltje kan je vergelijken met een metropool waar moleculen net als forenzen van en naar werk reizen. Net als een stad heeft een katalysatordeeltje snelwegen, provinciale wegen en straten. Om een efficiënte infrastructuur te maken, is het belangrijk dat we begrijpen hoe moleculen van A naar B gaan en waar ze stoppen. Met fluorescentiemicroscopie kunnen we enkele moleculen tijdens hun reis door het katalysatordeeltje volgen. Dit levert echter zo veel data op, dat we machine learning moeten gebruiken om de moleculen te classificeren op basis van hun reisgedrag. In deze workshop wordt uitgelegd hoe we enkele moleculen tijdens hun reis volgen en hoe we machine learning kunnen toepassen om de moleculen te vinden waar we in geïnteresseerd zijn.

 Let op: deze lezing wordt in het Engels gegeven. Florian zorgt ervoor dat het voor iedereen te volgen is. Vragen kunnen wel in het Nederlands gesteld worden.

2.4 Hulp die helpt

Door: dr. Rogier Bos (Universiteit Utrecht – Dep. Wiskunde, Freudenthal Instituut)
Gericht op: wiskundedocenten

In deze workshop komen twee belangrijke trends uit het (wiskunde)onderwijs samen:

• De verschuiving van het maken van uitsluitend routine-opgaven naar onderwijs waarin probleemaanpak een belangrijke rol speelt.
• De leerling wordt, waar mogelijk, meer digitaal ondersteund.

We kijken samen hoe je leerlingen digitaal hulp kunt bieden bij probleemaanpak. Dat is hard nodig, want bij een les waarin je aan moeilijke problemen werkt, gaan veel vingers omhoog en een docent kan niet iedereen tegelijk op maat bedienen.

In deze workshop ontwerp je helpende hulp op basis van enkele principes over compressie: een cognitief proces met gevolgen voor de manier van ondersteuning bij probleemoplossen. We ontwerpen heuristiekbomen die digitaal geïmplementeerd kunnen worden, zodat de software een deel van de hulp overneemt.

Het zal blijken dat je tijdens het werken aan zo’n ontwerp snel wordt verleid tot essentiële didactische discussies, waarvan ook je niet-digitale lespraktijk profiteert.

2.5 De Utrecht Time Machine: Waar Augmented Reality en geschiedenis samenkomen

Door: Ivar Troost, MSc. (Universiteit Utrecht)
Gericht op: geschiedenis-, maatschappijleer- en aardrijkskundedocenten

In Utrecht ligt de geschiedenis voor het oprapen. Met de Utrecht Time Machine willen we die geschiedenis tot leven brengen door experimentele storytelling. Dat doen we aan de hand van co-design in de interdisciplinaire bachelorcursus Living Pasts. Samen met studenten (waaronder ook leerlingen van de U-Talent Academy) duiken we de archieven in, spreken we met experts en inwoners van de stad, en selecteren we verhalen die de moeite waard zijn om nieuw leven in te blazen. Studenten krijgen de vrijheid om zelf te bepalen hoe zij dit aanpakken. Misschien door een 3D-model te maken van een voormalig gebouw? Of door het schrijven van een interactieve dialoog met een historisch figuur?

In deze workshop vragen we ons af hoe (multidisciplinaire) geschiedenis, stadsgeografie en informatica elkaar kunnen inspireren, en hoe leerlingen als mede-onderzoekers kunnen optrekken in dit proces: hoe kan je de verantwoordelijkheid voor het leerproces effectief delen tussen docent en leerling?

2.6 Zelfsturing en persoonlijk leiderschap deel 2/2

Door: Corma Ruijgrok (Hogeschool Utrecht – Instituut Archimedes)
Gericht op: iedereen die zijn/haar persoonlijk leiderschap wil versterken
Op verzoek van deelnemers van de laatste U-Talent conferentie bieden we deze workshop opnieuw aan en dan in langere vorm.

Als docent en op school krijg je met allerlei situaties te maken. Hoe je met deze situaties omgaat en hoe je communiceert met anderen geeft aan welke ontwikkelingen jij op dat moment doormaakt of nastreeft.

In deze workshop die beide rondes beslaat, krijg je het reflecteren met het vierstoelenmodel aangeleerd. Je krijgt na een korte uitleg de tijd om een situatie te noteren die je hebt meegemaakt en die (nog steeds) relevant voor je is. Na enkele minuten krijg je de kans om deze situatie op de vier verschillende stoelen te vertellen en je gedachten en gevoelens te scheiden én te onderkennen welke gedachten en gevoelens beperkend of verruimend zijn. Doordat je zelfstandig je innerlijke dialoog onthult en alle anderen gestimuleerd worden te luisteren en te kijken naar je ontwikkeling in het hier en nu, oefent iedereen met de ontwikkelingsgerichte benadering waarin niet problemen maar ontwikkelingen centraal staan. Je krijgt van de anderen een reactie die authentiek is en die (dat is een hele oefening) zo goed mogelijk weergeeft waar jouw ontwikkeling (dat wat je aan het leren of oefenen bent) over gaat.

Let op: dit is een extra lange workshop die beide rondes beslaat en wordt onderbroken door de pauze. Als je aan deze workshop meedoet, betekent dit dat je beide rondes aanwezig bent. Meld je a.u.b. ook aan voor ronde 1.6.

2.7 Diversiteit en Inclusie

Door: Chahida Bouhamou, MSc (U-Talent) & dr. Arthur Bakker (Universiteit Utrecht – Dep. Wiskunde, Freudenthal Instituut)
Gericht op: docenten in het voortgezet onderwijs

Inclusief lesgeven is een doorlopend proces dat niet van de ene op de andere dag zal plaatsvinden, maar is eerder een cyclus die reflectie met zich meebrengt. Deze workshop geeft docenten ideeën en tools om te beginnen of doorgaan met het inclusiever maken van onderwijs.

Waarom aandacht voor diversiteit en inclusie?

• Bevorder gelijkheid – gelijke kansen, iedereen behandelen als even waardevolle mensen
• Erken het belang van diversiteit – behoefte aan rolmodellen
• Wees inclusief – vermijd micro-agressies (“death by a thousand papercuts”)

Deze workshop is geschikt voor alle docenten uit het voorgezet onderwijs. Daarbij maakt het niet uit of je docent Wiskunde of docent Maatschappijleer bent. Inclusief lesgeven is namelijk vakoverstijgend.

In deze workshop ga je in een veilige setting samen met collega’s aan de slag met casussen uit jullie eigen praktijk die je analyseert met behulp van een reflectietool om vervolgens tot een passende actie te komen.

Deze tool geeft docenten handvatten om te kunnen handelen in sensitieve situaties in de klas gerelateerd aan D&I. In dit proces worden jullie ondersteund door de twee docenten die de workshop verzorgen.

2.8 Door de ogen van AI: Een computer handgeschreven cijfers laten herkennen
Door: Joost Vanstreels, MSc. (Hogeschool Utrecht, ICT Instituut)
Gericht op: wie voor het eerst met AI aan de slag wil gaan

Computers worden steeds slimmer. Of beter gezegd: bepaalde taken kunnen ze steeds beter uitvoeren. Waaronder kijken. Denk aan zelfrijdende auto’s die op basis van verschillende camera’s en sensoren zelfstandig kunnen rijden. Of jouw telefoon of laptop die je kunt ontgrendelen door de camera op jouw gezicht te richten. Tijdens deze workshop leer je hoe computers hebben geleerd om te kunnen kijken.

Je hebt vast wel eens gehoord van deep learning. Deep learning modellen zijn ook wel bekend als neurale netwerken en zijn gebaseerd op hoe onze hersenen werken. We leren je de theorie achter deze neurale netwerken en hoe ze getraind kunnen worden om bepaalde taken uit te voeren. Daarnaast gaan we aan de slag met het zelf trainen van een neuraal netwerk om een simpele taak uit te voeren: het herkennen van handgeschreven cijfers.